Cynulliad Hinsawdd Blaenau Gwent – Cynnal Cymru

Cynulliad Hinsawdd
Blaenau Gwent

Mae Cynulliad Hinsawdd Blaenau Gwent yn un o’r cynulliadau hinsawdd gyntaf yng Nghymru. Ym mis Mawrth 2021, daeth â 50 o bobl ardal Blaenau Gwent at ei gilydd er mwyn fynd i’r afael â’r cwestiwn:

Beth ddylen ni wneud ym Mlaenau Gwent i fynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd mewn modd sy’n deg ac yn gwella safonau byw i bawb?

Cafodd y cyfranogwyr eu gwahodd i glywed tystiolaeth, trafod y materion a chynhyrchu argymhellion ar beth gall sefydliadau gwasanaeth cyhoeddus ac unigolion yn gwneud i fynd i’r afael â’r argyfwng hinsawdd.

Bydd yr argymhellion gwnaethpwyd yn cael eu hystyried gan sefydliadau fel Cyngor Blaenau Gwent fel rhan o’i gynllun datgarboneiddio a bydd yn helpu siapio cynlluniau hinsawdd cymdeithasau tai lleol.

Archwiliodd y Cynulliad Hinsawdd y cwestiwn trosfwaol gan ddysgu amdano a thrafod is-themâu cysylltiedig gan gynnwys tai, natur, mannau gwyrdd a thrafnidiaeth.

Cyflwynodd arbenigwyr arweiniol wybodaeth ar newid yn yr hinsawdd a’r is-themâu er mwyn darparu cyd-destun am y trafodaethau.

Argymhellion

Mae 43 o 47 aelod Cynulliad Hinsawdd Blaenau Gwent wedi bwrw eu pleidlais ynghylch yr argymhellion terfynol. Roedd pum argymhelliad wedi derbyn dros 80% o’r bleidlais ac wedi eu pasio gan y Cynulliad yn swyddogol.

Bydd yr argymhellion yn cael eu cyflwyno i’r Cymdeithasau Tai a Grŵp Llywio Lliniaru Newid Hinsawdd y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus, a bydd ymatebion ysgrifenedig ar gael.

Cofrestrwch er mwyn derbyn ein cylchlythyr

Pryd

Digwyddodd y prif sesiynau ar-lein (wrth ddefnyddio galwadau fideo) ym mis Mawrth 2021.

Cwestiynau Cyffredin

Beth yw Cynulliad Hinsawdd?

Mae cynulliad dinasyddion yn grŵp o bobl sy’n dod at ei gilydd i ddysgu am bwnc a thrafod mater neu faterion a dod i gasgliadau am beth y maent yn meddwl y dylai digwydd.

Yn achos Cynulliad Hinsawdd – y mater yn cael ei drafod yw newid yn yr hinsawdd.

O Wefan Cynulliad Hinsawdd DU:
‘Mae’r bobl sydd yn cymryd rhan yn cael eu dewis i adlewyrchu’r boblogaeth eangach o ran ddemograffig (e.e. oedran, rhyw, ethnigrwydd, dosbarth cymdeithasol) ac weithiau agweddau perthnasol (e.e. eu barn ar newid yn yr hinsawdd).

Mae cynulliadau dinasyddion yn rhoi aelodau’r cyhoedd yr amser a’r cyfle i ddysgu am bwnc ac i’w drafod. Mae cyfranogwyr yn clywed oddi wrth ystod eang o arbenigwyr ac yn rhoi cwestiynau iddynt.

Gall y rhain yn cynnwys er enghraifft academyddion, ymchwilwyr, pobl gyda phrofiad uniongyrchol o’r mater, rhanddeiliaid eraill ac ymgyrchwyr.

Trwy’r proses hon, maen nhw’n clywed tystiolaeth gytbwys ar y mater, cyn trafod beth y maent wedi clywed gyda’i gilydd ac yn penderfynu beth y maent yn meddwl.
Mae hwyluswyr annibynnol yna trwy’r amser i helpu sicrhau bod llais pawb yn cael ei glywed. Mae casgliadau’r Cynulliad Dinasyddion yn cael eu hysgrifennu mewn adroddiad sy’n cael ei gyflwyno i’r rhai sydd yn gwneud penderfyniadau.’

Pam mae digwyddiad hwn yn digwydd?

Mae rhaid i ddatrysiadau i’r argyfwng hinsawdd ystyried heriau a chyfleoedd gwahanol lleoedd.

Rydyn ni eisiau clywed eich barn a datganiadau ar sut gall ein hardal leol yn mynd i’r afael â’r argyfwng hinsawdd.

Bydd y datganiadau a phenderfynwyd:

Yn cael eu hystyried gan y Cyngor fel gweithgaredd dilyn ar ôl ddatgan argyfwng hinsawdd sy’n cynnwys cynllun hinsawdd i ddod yn gyngor carbon niwtral erbyn 2030.
Yn llywio gwaith sefydliadau gwasanaeth cyhoeddus lleol sydd yn gweithio gyda’i gilydd fel Bwrdd Gwasanaeth Cyhoeddus Blaenau Gwent (BGC) (gan gynnwys yr Heddlu, Bwrdd Iechyd a Gwasanaeth Tân ac Achub)
Yn siapio cynlluniau hinsawdd y cymdeithasau tai, gan gynnwys sut gall newidiadau i dai cyfredol (ôl-ffitio) yn cael eu gwneud i sicrhau ein bod nhw’n siwtio bywydau unigolion ac yn darparu buddsoddion i’r gymuned;
Yn cael eu hanfon at Lywodraeth Cymru i helpu siapio ei strategaeth datgarboneiddio a rhaglen nesaf i’r Llywodraeth; ac
Yn cael eu trafod gyda grwpiau cymunedol yn yr ardal i wneud yn siŵr bod dinasyddion yn gallu siapio cynlluniau lleol yn well.

Sut mae cyfranogwyr yn cael eu dewis?

Mae cyfranogwyr yn cael eu dewis ar hap o’r cyhoedd trwy’r proses o’r enw didoli, fel rheithgor. Mae didoli yn cadarnhau bod aelodau’r cyhoedd yn cael eu dewis trwy haeniad gan ddemograffeg leol er enghraifft rhyw, oedran, ethnigrwydd, leoliad daearyddol a chefndir cymdeithasol. Mae’r detholiad ar hap wedi’i gyfuno a samplu cynrychiolydd yn golygu y gall y gymuned ehangach fod yn hyderus bod aelodau’r cynulliad yn gyd-ddinasyddion fel nhw a ddim yn cynrychioli diddordebau arbennig. Mae Sefydliad Sortition wedi cael ei gontractio i gefnogi gyda recriwtio cyfranogwyr. Mae gwahoddiadau wedi cael eu hanfon at 10,000 o bobl ar draws Blaenau Gwent a bydd 50 o gyfranogwyr yn cael eu dewis oddi wrth y rhai sydd â diddordeb i gymryd rhan.

A fydd cyfranogwyr yn cael eu talu am eu hamser?

Bydd. Bydd cyfranogwyr yn derbyn £250 mewn arian parod neu dalebau (os yw hi’n well gennych)

Sut fyddech yn sicrhau bod y digwyddiad yn hygyrch i’r rhai sydd eisiau mynychu?

Byddwn ni’n sicrhau bod pob cyfranogwr yn gallu cymryd rhan gan ddefnyddio llechen neu gyfrifiadur a byddwn ni’n eu darparu lle’n angenrheidiol.

Byddwn ni hefyd yn nodi yn y gwahoddiadau y gallwn ni gefnogi pobl ar fesul achos am unrhyw anabledd, cyfrifoldebau gofal a ffactorau eraill a allai atal cyfranogaeth.

Gall cyfranogwyr yn cyfranogi yn Gymraeg os ydyn nhw’n dymuno.

Sut fydd yr argymhellion yn cael eu recordio?

Bydd adrodd terfynol yn cael ei greu a’i gyhoeddi ym mis Ebrill 2021.

Pa sefydliadau wedi trefnu’r Cynulliad?

Mae cynulliad yn cael ei drefnu gan 4 cymdeithas tai ym Mlaenau Gwent (Melin Homes, Linc Cymru, Tai Calon a United Welsh) mewn cydweithrediad a Chyngor Bwrdeistref Sirol Blaenau Gwent, ERS Cymru, Cynnal Cymru.

Mae grŵp llywio wedi cael ei sefydlu er mwyn goruchwylio trefniad a fformat y Cynulliad.

Grŵp Llywio

ABC Prifysgol Abertawe

Cyngor Bwrdeistref Sirol Blaenau Gwent

Carbon Literacy Cymru

Prifysgol Caerdydd

CAST

Cynnal Cymru

Bwrdd Gwasanaeth Cyhoeddus Digidol

Electoral Reform Society Cymru

Green Valleys

Housing Tenant

Linc Cymru

Prifysgol Manceinion

Melin Homes

Cyfoeth Naturiol Cymru

NEA

Tai Calon

United Welsh